De Russenoorlog, opstand Georgische troepen op Texel

Na een voor Texel relatief vredig verlopen bezettingsperiode  brak op het waddeneiland in april 1945 een bloedige opstand uit onder de aldaar gelegerde Georgische soldaten. In krijgsgevangenkampen van de Wehrmacht waren zij deels noodgedwongen, maar soms ook om tegen Stalin te strijden, in  Duitse krijgsdienst getreden. Via Frankrijk waren 800 Georgische soldaten van het Rode Leger naar Texel overgebracht, waar zij in Oost-Nederland tegen de geallieerden zouden worden ingezet. Omdat de Georgiërs door de Sovjet-Unie als verraders werden beschouwd, zouden zij na de oorlog stellig naar een werkkamp in Siberië worden gestuurd. In een poging hun reputatie te redden, kwamen zij tegen de Duitsers in opstand. De noordelijke helft van Texel werd in de twee maanden durende strafcampagne van de Duitse soldaten vrijwel platgebrand. Ruim 100 Texelaars kwamen om het leven, ongeveer 600 Georgiërs en waarschijnlijk een nog groter aantal Duitse soldaten.

Over de 'Russenoorlog', zoals de opstand der Georgiërs ook wel genoemd wordt, werd op Texel lange tijd nauwelijks gesproken. Achtergrond van dit taboe was de verdeeldheid onder de  Texelaars over de vraag of de Georgiërs het eiland doelbewust met zich mee de afgrond in hebben gestort, of dat zij als bevrijders moeten worden beschouwd. Tijdens de Koude Oorlog werden de Georgiërs door velen bovendien vereenzelvigd met communisten, en ook de sympathisanten van de Georgiërs stonden als zodanig te boek. In het kader van het oral history-project komen zowel vluchtelingen, oud-verzetslieden als getuigen die zelf geen actieve rol hebben gespeeld aan het  woord.