KNMG - Arts in de bezettingsjaren

Tijdens de Duitse bezetting werden Nederlandse artsen met tal van ethische dilemma's geconfronteerd. Moesten zij gewoon hun werk blijven doen of dienden zij over te gaan tot sabotage door valse diagnoses te stellen en daardoor de patiënt voor transport te behoeden? Zouden zij lid worden van de artsenverzetsgroep het Medisch Contact of van de pro-Duitse Artsenkamer? In dit interviewproject vertellen medici die tijdens de bezettingsjaren arts of medisch student waren over deze en andere dilemma's. Zij gaan in op hun motieven om al dan niet in verzet te komen en besteden ook aandacht aan de invloed die collega's uitoefenden op de manier waarop zij medisch-ethische normen handhaafden.

Uit de interviews komt naar voren hoe verdeeld er onder  medische studenten over de loyaliteitsverklaring werd gedacht. Voor velen was het vanzelfsprekend die verklaring niet te ondertekenen. Maar soms was de druk om toch te tekenen (te) groot, bijvoorbeeld omdat er werd gedreigd met gevolgen voor hun ouders. Krijgsgevangen studenten in kamp Vught werden voor het blok gezet: loyaliteit verklaren aan de Duitsers of zich melden voor de Arbeitseinsatz in Duitsland. Zij allen hebben de loyaliteitsverklaring getekend in de overtuiging dat voor de Duitsers werken nog slechter was.

De vraaggesprekken werpen ook licht op het verzet door de medici. Met valse diagnoses, ziekten en aandoeningen hebben de medici menig 'patiënt' voor tewerkstelling en andere gruwelheden weten te behoeden. Artsen mochten ook in 'spertijd' de straat op en konden daarmee eveneens – al dan niet onder het mom van een visite of spoedgeval – het verzet helpen.