Mevrouw Geerlig, kunt u vertellen wanneer u geboren bent en hoe de gezinssituatie was, of uw broers zussen had en wat uw ouders deden en dergelijke zaken?

Ik ben geboren in 9 mei 1932, in de Tweede Gijsingstraat nummer 33. Mijn ouders kwamen uit Utrecht en Zeist-Driebergen en mijn vader was vertegenwoordiger bij de boekhandel Bolle en deed daar ook de administratie. Mijn moeder was kraamverzorgster in Utrecht. In 1927 konden ze drie woningen krijgen, het was woningnood, en toen vond mijn vader wel dat het tijd was dat ze hier naartoe kwam, mijn moeder, en toen zijn ze dus hier getrouwd en hier gaan wonen. Mijn moeder is geloof ik nog vier jaar blijven kramen in Utrecht en mijn vader ging nog in de boekhandel. Het was een goede tijd, ook voor de boeken, en toen ben ik geboren. En een paar jaar later begon die malaise en toen werd het een slechte tijd. Dus toen is mijn vader toch doorgegaan met vertegenwoordiger te zijn en ik heb altijd gehoord dat zijn abonnement op de trein duurder was dan wat hij van de steun zou krijgen, dus mijn moeder is blijven kramen. En ik werd altijd ergens ondergebracht.

U was enig kind?

Ik was enig kind ja.

En had u in Rotterdam gelukkige jaren, vond u het een fijne buurt om te wonen?

Ja, maar die Tweede Gijsingstraat weet ik niets van. Vijftien maanden later zijn mijn ouders dus in een benedenhuis gaan wonen. De situatie was, dat was de Korfmakerstraat, en evenwijdig aan de Korfmakerstraat liepen de nette straten en je had nog meer straten en dat waren woningen, dat waren benedenwoningen van vier kamers. Dat was vrij ruim, maar het leuke daarvan was ze kwamen uit op de Tweede Gijsingstraat en de Rozemanstraat, dus daar waren vier woningen met een dichte poort, een poort, ja wel een waar je doorheen kon kijken maar hij kon niet open.

Dus als kleine kinderen konden wij, er was natuurlijk veel ruimte tussen die twee straten bij de achtertuinen, dus wij konden, als we de tuinen uitkwamen hadden we een groot tegelpad. Dan waren er in het midden tussen die twee straten dus twee grasvelden en een grote zandbak en in de hoeken van die straten waren altijd winkeltjes, dus er waren vier winkeltjes, en daar waren dan bij die mensen bij de tuin waren er nog, hoe heet dat, banken die overdekt waren. Dus als het slecht weer was, konden we daar ook nog buiten spelen. Dus als kind van drie, vier, kon je buiten spelen zonder dat je ouders op hoefden te letten, want je kon geen kant op.

Nee.

En vandaar ook die vriendschap met die andere kinderen in de benedenwoningen. En ik was enig kind en mijn vriendin die vijf huizen verder woonde had een broertje anderhalf jaar jonger en anderhalf jaar ouder, dus met zijn allen speelden we. Maar van de eerste vier jaar weet ik niets, vanaf de kleuterschool kan ik me nog herinneren .

Dus samen met een groep kinderen speelde u in dat binnengebied tussen die huizen. Kunt u daar wat van vertellen, u kwam dus niet op de straat zelf?

Jawel, maar niet toen ik vier jaar was, vermoed ik.

Toen u ouder was wel?

Ja en het voordeel van deze Korfmakerstraat was dus dat het de eerste straat was van die rechthoekige blokken van de andere straten, ook de Talingstraat, Haringpakkersstraat, allemaal hetzelfde idee, maar wij hadden dus tegenover ons de openbare lagere school van de Korfmakerstraat, dus voor ons huis hadden we een groot voetpad. Daar kwam er een weg, nou daar reed alleen paard en wagen en handkarren en een enkele keer natuurlijk een auto, en dan was er een groot plein met bomen en daar werden in de oorlog dus de twee schuilkelders ook gebouwd. En dan had je het schoolplein en dan ging je de school in. En wij woonden precies voor de ingang van de jongensschool, die was aan de rechterkant, dus de kant die meer naar de Mathenesserbrug toe was. En aan de linkerkant aan het eind van de straat was dus de ingang van de meisjesschool.

Want jongens- en meisjesschool waren gescheiden?

Apart, ja.

En wat voor school was dat, was dat een christelijke school?

Nee de openbare lagere school, Korfmakerstraat. En dan hadden wij de eerste verdieping, dus wij gingen daar netjes een trap op naar de eerste verdieping en de jongens gingen twee trappen op naar de tweede verdieping, goed gescheiden. En beneden had je in het midden een ingang want daar waren onder waren de grote gymnastieklokalen. Ik vermoed ook wel voor andere scholen.

Dus u bent ook, toen u eenmaal een jaar of vier vijf was u, naar die school gegaan?

één ging. En toen ik zes was ben ik naar de openbare lagere school gegaan.

Waarom bent u eigenlijk eerst naar de christelijke school en toen naar de openbare gegaan?

Hoe zou u de omgeving waar u bent opgegroeid, Bospolder-Tussendijken, willen omschrijven?

Dat was een hele gezellige omgeving. We speelden daar enorm veel buiten.

Het was eigenlijk vanuit school buiten spelen.

In die jaren was er praktisch geen huiswerk bij, dus je had alle tijd om lekker naar buiten te

gaan, te gaan lopen voetballen op het pleintje en lekker met je vrienden, een beetje rommelen.

En zo nu en dan naar binnen geroepen worden voor boodschappen te doen.

Mijn moeder had een enorme hekel aan boodschappen, dus

er moest dan opgedraven worden voor de boodschappen.

Wat wel eens vervelend was, want dan werd er weer gezegd ‘Bram, je moeder

roept weer, dus je zal wel weer een boodschap moeten doen’, dus dat was

Wanneer bent u geboren?

27 januari 1930 te Schiedam.

En heb daar eigenlijk maar een paar maanden gewoond,

toen zijn mijn ouders naar Rotterdam vertrokken.

En dat was in Bospolder-Tussendijken?

Ja, maar nog niet op het huidige adres waar we dus in ’43 gebombardeerd zijn.

En dat adres weet ik niet, daar was ik te klein voor.

Verder over het gezin waar u bent grootgebracht, wat kunt u vertellen, een zus

Vader, moeder, zuster en ikzelf dan. Vader was scheepstimmerman.

Helaas door de crisis, in de dertiger jaren kon hij kiezen of bij, zoals het vroeger

Meneer Mertens, hoe zou u de omgeving, Bospolder-Tussendijken, willen beschrijven van het gezin waarin u bent grootgebracht?

gezin zoals overal.

Wanneer bent u geboren?

1931, 26 november.

En uit hoeveel kinderen bestond het gezin uiteindelijk?

Uiteindelijk is het bij drie gebleven. Maar door het bombardement zijn mijn broer en ik overgebleven.

De jaren dertig, als we daar nog even beginnen. U woonde toen in de Gijsingstraat bij het uitbreken van de oorlog?

Nee, ik ben geboren in de Obreenstraat. Want mijn vader die verhuisde dikwijls. Dan was het huis weer niet groot genoeg, dan moest er weer een kamer bij. In ieder geval, hij was altijd zoekende naar een huis met een souterrain, en dat heeft hij uiteindelijk gevonden in de Waerschutstraat, maar dat later.

’n negen, tien jaar oud toen de oorlog uitbrak. Het bombardement op Rotterdam, hoe heeft u dat ervaren?

’s en vleugels en alles kon hij daarin doen. Dan kon hij daar ook werken, hij werkte voor zichzelf.

’n pannetje, van het leger had hij op z’n schoot. En op dat moment waren de NSB’ers boven , dat was een winkelier met brood. En daar boven op het dak zaten NSB’ers en die schoten zo dat pannetje van zijn schoot af. Dat waren mijn eerste kennismakingen met de oorlog.

U ging naar school. En wat merkte u verder in het dagelijks leven van een kind van een jaar of tien?

Ik ging nog niet naar school. Ik ging toen wel naar school, maar vanaf dat moment begon eigenlijk goed de oorlog. Want ze gingen dus, ik stond voor het raam, ik keek naar buiten en, dat was weer een paar dagen daarna, toen was de oorlog al begonnen inmiddels. En toen kwamen de vliegtuigen. Dat waren Junkers, dat hoorde ik dan later. En toen zag ik zo de bommen vallen, want wij woonden vlak achter DP. DP dat is nu Centraal Station, dat heette toen DP, Delftse Poort.

En daar waren wij vandaan ongeveer, want wij woonden vlak tegen de singel aan, ik denk 250 meter. Dus wij hoorden die bommen gieren en mijn vader die riep dan: alles wat je hoort, als je hoort gieren, dan is het over. Dan hoef je niet bang te zijn. En zo heb ik dat bombardement beleefd. En je zag in de verte al die rook en de huizen gingen heen en weer. Ja als jongen van negen, en ik denk dat ik altijd al een beetje een zenuwlijder was, want ik bleef wel voor de ramen staan. Mijn vader en moeder die lagen onder de vleugel met mijn broertje en met mijn zusje. Maar ik moest voor het raam blijven. Ik wou zien wat er gebeurde. Dus ik heb het wel goed meegemaakt, ik heb het wel goed gezien.

Het grote bombardement op Rotterdam.

Dat was dat.

Ja, mei 1940. En eigenlijk de twee tot drie jaar tot het vergeten bombardement, zoals het later is genoemd, plaatsvond, wat kunt u uit die periode herinneren wat indruk op u heeft gemaakt?

’n aanval van de Amerikanen of Engelsen, en toen waren wij zo bang geworden toen zijn we dus midden in de nacht terwijl het dus uur was, zijn we naar een tante gegaan in Overschie, bij de Plassingel.

Toen zijn we dus langs de Vroesenlaan gelopen en daar had je toen, dat bruggetje is er nog, het Kippenbruggetje noemden ze dat. Heel vroeger was daar een tolhuis. Maar er stond toen een Duitser op wacht daar. En maar schieten en maar schieten en toen mochten we op dat moment van die Duitser in het schildwachtershuisje daar. In dat huisje mochten we schuilen, want het knetterde van die granaten die ze dus allemaal op die vliegtuigen schoten, kletterden allemaal op straat. Dus dat was heel gevaarlijk. En toen was het een poosje stil en toen zijn wij weer weggegaan, het Kippenbruggetje over. Zijn we oud-Overschie doorgelopen, kwamen we op de Plassingel, en daar zijn we bij een zuster van mijn moeder gekomen en daar hebben we de nacht doorgebracht.

Dus er was ook in uw gezin angst voor bombardementen?

Meneer Stoppelenburg, ik zou u graag willen vragen iets over uw jeugd te vertellen. Wanneer bent u geboren, en kunt u misschien iets vertellen over uw gezinssituatie?

’38 zijn wij terechtgekomen op de Zeeuwseweg.

Op de weg zelf.

Op nummer 243, en er was een bekend adres aan de overkant, daar zat een huishouden dat heette dokter Faber.

En wat deed uw vader?

Mijn vader was verbonden aan De Maasbode, het latere Rotterdams Nieuwsblad, maar in de oorlog deed hij vrijwilligerswerk bij de politie.

Hij was van huis uit journalist of ?

Nee, hij zat in de administratie van De Maasbode/Rotterdams Nieuwsblad, en in de oorlog, want die krant verscheen natuurlijk niet, in de oorlog is hij bij de politie terechtgekomen.

En over uw gezin nog even?

Mijn vader en moeder kwamen natuurlijk ook terecht aan de Schiedamseweg, 243. Ik was daar natuurlijk in Schiedam geboren en in 1941 kwam er een broertje, mijn broer. En zo hebben we dat tot heden ten dage nog volgemaakt, alleen mijn ouders die leven niet meer, dat is logisch.

Hoe heette uw broer?

Mijn broer heet Henk en die leeft nog. Daar heb ik nog veel contact mee, want hij is inmiddels ook gepensioneerd.

Begrijp ik. Uw vader werkte bij de katholieke krant, De Maasbode. Bent u van huis uit katholiek?

Ik ben RK van huis uit. Ik zat ook op een katholieke school. En die had toentertijd nog allemaal broeders. Het was nog een school in die tijd zoals dat gewoonlijk was: aan de ene kant had je een vleugel allemaal met jongens, en aan de andere kant had je een vleugel en daar zaten ook zusters bij, die zorgden voor de opleiding van de meisjes.

En in welke straat, was dat ook in de buurt, die school?

Ja, die was aan de Schaepmanstraat en aan de ene kant, daar zaten de jongens, en aan de andere kant was de Van Meursstraat, dat was hier binnendoor .

Was het een strenge school? Beschrijft u eens.

Het was een school die had natuurlijk ook al last van de oorlog. Want ik ben daar in 1941/42 op school gekomen, hier van de Schiedamseweg kant uit en ik zat in de tweede klas. Toen hield het daar op want toen was het bombardement.

és of zoiets?

Nee, we hadden hier in het westen van Rotterdam, ja je zag ze wel rijden, maar hier had je geen vestigingsplaatsen van de bezetters, de Duitsers. Later is dat wel weer veranderd maar in het begin zag je dat niet.

Meneer Wolters, u bent geboren op 6 oktober 1932 in Rotterdam en u bent opgegroeid in uw jonge jaren in Bospolder-Tussendijken. Kunt u de buurt beschrijven waarin u bent opgegroeid?

en daar is hij eigenlijk zijn hele leven gebleven, niet op de Havenstraat maar later in het kantoor in het Groothandelsgebouw.

een vriendje wonen, die heette Hans Groen, ik weet niet of die nog leeft, ik heb geen idee. Die zijn later, zijn ze, na het bombardement, weet ik dat ze dus in de Willem Bouterstraat hebben gewoond.

n we met de slee naar beneden.

Ik had een autopet waarmee ik heel veel aan de overkant van de straat waar de zon scheen, want wij woonden aan de zuidkant van de Schiedamscheweg en daar was het altijd schaduw, dus ik ging naar de overkant en dan speelde ik daar met mijn autopet en dan, ja wat deed ik, ik speelde tram- of buschauffeur of zoiets. En dan reed ik van stoep naar stoep, van huis naar huis en dan liet ik mensen instappen in mijn verbeelding en uitstappen ook weer en dat herinner ik me heel goed. Ja en toen kwam dat bombardement, dat vreselijke bombardement.

U vertelde iets over uw jonge jaren, het gezin waarin u opgroeide, u had nog een broer en een zus?

è.

Kunt u iets vertellen over de beroepen die mensen er hadden? Woonden er arbeiders, kantoorbedienden of hoger personeel?

zijn schip getorpedeerd is.

U bent geboren in 1932.

1932, ja.

In de jaren die erop volgden was het crisis. U was toen heel jong, maar eind jaren dertig, wat kunt u zich van die periode herinneren?

, mijn vader hoefde dus niet van de steun te leven, die had gewoon z’n salaris elke maand.

Behalve de crisis was er ook de opkomst van het nationaal-socialisme, Hitler-Duitsland.

Ja.

U was toen wel heel jong, net voor het uitbreken van de oorlog. Kunt u zich herinneren dat dat een bepaalde invloed had op uzelf of op het gezin waarin u opgroeide?

maal van die ruitjes gemaakt en ik vroeg me dus af, waar is dat voor? ‘Ja, als de ruit eruit vliegt dan vliegen die scherven niet zo in ’t rond’. Dat was de opzet.

’n pand helemaal niks over, hè. Dus we hebben daar gezeten, ja, maar wisten de mensen veel wat dat allemaal inhield zo’n oorlog en wat voor kracht zo’n explosie had. Dat wisten ze helemaal niet, want ze hadden dat nooit meegemaakt.

è. Die sloten elkaar in de armen, ze was zo blij als een kind dat die dochter het overleefd had hè. Want ja, dat Coolsingelziekenhuis stond middenin de stad natuurlijk.

‘het is oorlog’?

Mevrouw Pieete, hoe zou u de omgeving willen beschrijven waarin u bent opgegroeid, de eerste jaren van uw leven?

Nou, de eerste jaren van mijn leven zijn nogal veelbewogen geweest. De eerste paar jaar ging nog wel natuurlijk maar ik was nog maar vrij jong, zeven, toen de oorlog uitbrak. En toen is eigenlijk ja het hele leven in drastische vaart veranderd. In de eerste oorlogsdagen is mijn vader verongelukt. Die was bij de Rotterdamse motorbrigade en is bij het grote bombardement van Rotterdam omgekomen in 1940. Dat was natuurlijk voor mijn moeder en mijn zusje en mij een hele schok natuurlijk. We waren vrij jong, mijn moeder ook, was pas 27 en had twee jonge kinderen waar ze ineens mee alleen stond. We werden goed opgevangen wel door de familie, maar ja, we moesten toch verder.

En op een gegeven moment toen moest mijn moeder gaan werken want dat was in die jaren was dat zo. Je kreeg voor de kinderen een wezenuitkering, maar als je die leeftijd had moest je gewoon de kost gaan verdienen. En dat is gebeurd. Mijn moeder is toen als huishoudster gaan werken en toen is mijn zusje die is naar Goeree-Overflakkee gegaan naar mijn grootouders waar ik ook een poosje ben geweest, maar toen mijn moeder haar werk eenmaal op de rails had staan ben ik teruggekomen naar Rotterdam en toen zijn wij op de Schiedamseweg 225 gaan wonen bij de man waar mijn moeder huishoudster is geworden. Hij was weduwnaar en dus moest hij iemand hebben voor zijn huishouden te runnen en dat is mijn moeder gaan doen.

Ja, nog even kort de periode voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Wat zijn uw herinneringen daaraan?

Ik weet dat wij toen in de Van Oosterzeestraat woonden. We waren een vrij gelukkig gezinnetje. Mijn vader was heel sportief. Hij was dan bij de politie maar hij was ook lid van de Nederlandse Centrale Reddingsbrigade. Dus wij gingen vrij veel zaten we in het water. We zwommen erg veel enzo en dat ja, daar was ons hele leven op gebaseerd in die tijd, ja.

En in welke, waar woonde u toen die eerste zeven jaar?

In de Van Oosterzeestraat.

En dat is ook in Bospolder-Tussendijken?

Nee, dat is in het westen van Rotterdam, dat was een zijstraat van de Vierambachtsstraat.

Ja. En heeft u nog iets meegemaakt van de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog in uw herinnering? U was heel jong maar

Ja, ik weet dat op een gegeven moment, wij woonden toen al in de Jan Kobellstraat. Toen Atie en ik lagen alle twee in bed en mijn moeder kwam huilend naar de slaapkamer en zei dat de oorlog was uitgebroken. Het was toen mei 1940 en wij zijn toen een poosje bij mijn grootouders, de ouders van mijn vader, die woonden in de Kleine Visserijstraat, een blok verder, daar zijn wij toen naartoe gebracht. En een broer van mijn vader die was net terug van de koopvaardij, een paar dagen daarvoor. En ik herinner mij, dat mijn vader die was dus in dienst. En hij is nog een paar dagen, na een paar dagen is hij even thuis geweest.

En wat mij daar heel erg van bij staat is, toen hij na verloop van een paar uur weer wegging, hij kwam even naar huis om een bad te nemen en een schoon uniform aan te trekken. En toen zei hij: ik ga nu weg maar over een paar dagen ben ik terug. En dat is het laatste wat wij van hem gezien hebben. Het was toen zo, er werd ontzettend veel geschoten op alles wat maar uniformen aan had. En ik weet dat mijn vader met zijn dienstrevolver in de hand de deur uit is gegaan en dat is het laatste wat wij van hem gezien hebben.

Dat was een paar dagen voor het daadwerkelijke bombardement in Rotterdam?

Ja. En toen kregen we dus de ongelukstijding, nou ja wat er gebeurd was en toen wisten ze niet zeker of mijn vader op het moment van het bombardement op het hoofdbureau van politie was. Er gingen allerlei geluiden dat hij met een transport mensen de stad uit was en het heeft ook drie maanden geduurd voor mijn moeder pas officieel bericht kreeg dat mijn vader verongelukt was. Ze zijn toen puin gaan ruimen aan De Doelen, waar hij toen was, en daar hebben ze zijn sleutelbos en zijn revolvernummer gevonden. En dat was het bewijs dat hij daar verongelukt is.

Dus dat was een keiharde confrontatie met de oorlog.

Ja.

En dat was ook het moment, kort daarop, dat uw moeder besloot als gezin te verhuizen naar het adres waar zij als huishoudster werkzaam was?

Ja.

Over die verwerking van wat u toen hebt meegemaakt, en uw moeder en uw zusje, wat kunt u daar nog over vertellen, wat voor invloed heeft dat gehad?

Nou het was namelijk zo, dat op een gegeven moment toen de ouders van mijn moeder woonden in Sommelsdijk, op Goeree-Overflakkee, en daar zijn mijn zusje en ik toen een twee jaar zijn we daar geweest en we hebben daar ook op school gegaan, in Sommelsdijk. Maar op een gegeven moment toen mijn moeder dus werk dat gevonden had, zij bleef zelf in Rotterdam, maar Atie en ik zijn toen bij onze grootouders geweest. Maar op een gegeven moment toen mijn moeder dus werk gevonden had, ja voor een of andere reden wilde ze toen dat ik met haar mee terug ging naar Rotterdam en mijn zusje is toen in Flakkee gebleven bij mijn grootouders.

Mevrouw Kuiper-Koot, u bent geboren in Rotterdam en u bent opgegroeid in de wijk Bospolder-Tussendijken. Wat kunt u vertellen over uw eerste jaren?

Ja, de kleuterjaren op een kleuterschool en toen op de lagere school en dat was in Spangen. Want later zijn we verhuisd naar de 2e Gijsingstraat en toen kwam ik op de middelbare school terecht. En daar zijn wij gebombardeerd.

Over het gezin: had u nog broers en zussen?

Een zus die is boven mij en een broer die is onder mij.

En als u het gezin zou moeten omschrijven waarin u bent grootgebracht, hoe zou u dat kunnen omschrijven?

Nou een heel goed gezin. Mijn moeder kwam uit de overkant van Schoonhoven vandaan en mijn vader kwam van Stolwijk. En in de oorlog hadden we daar profijt bij want dan gingen we daar, bij die ooms en tantes zijn we ook nog een tijd in huis geweest en daar kwam ook wel het extra eten vandaan.

Wat kunt u vertellen over de wijk Bospolder-Tussendijken vanaf het moment dat u daar kwam wonen? De 2e Gijsingstraat, wat was dat voor straat, wat voor mensen woonden er, en hoe, wat kunt u vertellen over ja wat u deed in uw vrije tijd en ja, noem maar op?

’s zomers gingen we altijd veel fietsen, want ja mijn ouders kwamen buiten de stad vandaan en die hadden altijd natuurlijk veel gefietst. Dus het was dus altijd fietsen. Soms helemaal naar Schoonhovense Veer of soms helemaal naar Stolwijk voor het plezier.

U bent geboren in 1928.

Ja.

U heeft de jaren dertig, zeker tweede helft van de jaren dertig, heeft u nog enigszins bewust meegemaakt, als jong meisje. Wat kunt u vertellen van die jaren dat er een crisis was en het opkomende nationaal-socialisme?

’ers naast ons. En die waren ontzettend van de NSB dus daar moesten we heel erg voor opletten. En toen had mijn vader onder in de kelder had hij een radiotoestel staan en dan ging hij naar de Engelse zender luisteren.

Het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, u was toen twaalf jaar oud. Tien mei 1940, u woonde toen in Rotterdam, wat is u daarvan bijgebleven?

Nou ja natuurlijk altijd de angst als dat luchtalarm ging. En ook wel, want toen in die 2e Gijsingstraat hadden we een luik daar boven naar het dakterras en dan met de buurman ging mijn vader dus ook tussen dat luik kijken. Maar dan vooral in dat westen daar werd natuurlijk ontzettend gebombardeerd en dan hoorden wij ze zeggen oh daar komt er weer een. Dan zagen ze de bommen vallen.

Ja, want het bombardement van mei 1940, daarna is Rotterdam nog vele malen vaker gebombardeerd. Vooral ook door de geallieerden, wat is u daar van bijgebleven?

een gegeven moment zei mijn vader we moeten toch naar Rotterdam terug, want anders krijgen we nooit meer een huis. En toen kregen we dat huis op Zuid.

Voordat we gaan praten over de dag van 31 maart 1943, u vertelde al luchtalarm. Voordat het alarm op 31 maart afging, heeft u dat al vaker gehad, staat u dat ook nog in uw herinnering bij, van spanning, angst, vanwege luchtalarm?

Ja, nou ja kijk, toen in die oorlogstijd dan was je altijd bang als je een luchtalarm hoorde dat er dan weer iets zou gebeuren natuurlijk, maar ja na de oorlog dan heb je daar natuurlijk geen last meer van.

’s ochtends vroeg al en het luchtalarm?

Dat was op de dag dat ik bij mijn schoolvriendin was en dat het luchtalarm ging en daarnaast bij hun viel een bom en gelukkig was die vader ook daar. Ze hadden die groentezaak, en toen waren we aan het kruipen en kwamen we aan de achterkant van hun pand uit en moesten we weer terug en toen moest ik ja, naar huis langs allemaal gaten in de straat en zo ben ik naar huis gegaan. En dat vergeet je gewoon nooit meer.

Nou meneer Eickman, misschien kunnen we beginnen met dat u iets vertelt over uw

achtergrond, wanneer u precies geboren bent, en uw gezinssituatie, broer enzovoort?

Ik ben geboren op 6 januari 1925.

Dus dat betekent dat ik in 1943 ten tijde van het bombardement 18 jaar oud was.

Ik studeerde destijds in Delft, maar ten gevolge van een razzia op de school werd er

geen college gegeven in die tijd, dus ik was op de dag van het bombardement was ik thuis.

Ik had ook nog een broer die wat jonger was dan ik en ik woonde daar met mijn ouders.

En waar was daar precies, welk adres hebben we het over?

Dat was in de Willem Beukelszoonstraat, nummer 124.

Dat was het laatste huis van de Willem Beukelszoonstraat.

Dat begon te tellen op de Mathenesserdijk en de buren dat was Willem Beukelszoonplein.

Dus was feitelijk op die hoek waar je het plein had.

De straat opende in een plein…

Ja ja, dus we hadden nog een vrij ruim uitzicht over de Schiedamseweg richting Marconiplein.

Kunt u iets vertellen over de sfeer in die straat en het contact dat u had met de buren?

Contact met de buren was heel goed. Dus, ik weet op vrijdagavond werd overal de straat geschrobd.

Dat was eenmaal zo in die tijd, en mijn moeder hoefde dat nooit te

doen, omdat de buren altijd zeiden ah laat maar zitten doen wij wel.

Dus de sfeer was goed, laat ik het zo dan maar stellen.

Ja, wat voor mensen woonden er zou u zeggen in de Willem Beukelszoonstraat?

Kunt u iets over uw jeugd vertellen, misschien kunt u vertellen wanneer u geboren bent, hoe u heet en wat de gezinssituatie was?

Het was zo, ik werd geboren op 16 juli 1929, op de Mathenesserweg. En mijn broers waren daar ook geboren die waren dan een jaar, 13 maanden waren ze ouder dan ik. Nou ja we hebben daar gewoond, mijn vader had een rijwielhandel, maar dat liep niet zo best want hij was niet zo zakelijk ingesteld. Dus de crisistijd was het, mensen hadden geen geld dus ze kwamen veel op de pof allemaal kopen dus dat liep helemaal fout want hij heeft die rijwielhandel weg moeten doen. Nou ja, toen moest hij natuurlijk ander werk hebben en moesten we weer verhuizen. Zijn we naar de Rozemanstraat gegaan, dat was helemaal verschrikkelijk daar, want de muizen en de ratten liepen door de tuinen. Dus we zijn daar weer gauw vandaan gegaan en naar de Taanderstraat verhuisd.

En dan was vroeger de gewoonte als je weer een kindje erbij kreeg dan was de ruimte te klein en dan ging je weer verhuizen. Dus toen mijn zusje na zes jaar kwam, gingen we weer verhuizen van de Taanderstraat naar de Mathenesserdijk. Toen moest er weer eentje bij komen en gingen we naar de Schiedamseweg. En dat is uiteindelijk het punt waar we dan terechtkwamen met het bombardement.

Uw broers waren tweeling?

Mijn broers waren tweeling. De een, Jan, dat was de oudste, scheelde niet zo gek veel , en die is elektromonteur geworden. Aart die was instrumentmaker en die werkte bij

De ambachtsschool.

De ambachtsschool hebben ze dus doorlopen. En ik zelf, ik wilde vreselijk graag doorleren. Maar mijn vader had als standpunt ja dames die horen te werken, die horen het huishouden te leren. Dus ik moest naar de huishoudschool. Ik vond het verschrikkelijk.

Wat vond u er zo verschrikkelijk aan?

Dat hele huishouden. dat lag me helemaal niet. Ik zat meer in de boeken en dergelijke. Dus dat was mijn liefhebberij, mijn hobby echt en ja dat huishouden vond ik maar niets en ik moest al zoveel helpen thuis dus dat vond ik helemaal niet leuk.

Uw moeder deed ook het huishouden?

Mijn moeder was een schat van een mens. Daar liep ik echt mee weg, daar had ik alles voor over. Want ja, via mijn vader kwam het dan bij mijn moeder terecht en dat werd dan mij opgedragen. Nou ja goed, ik hielp dan zoveel mogelijk, vrijdags was het altijd kleedjes kloppen en vooral toen we op de Schiedamseweg woonden, dat was een heel groot huis want we hadden zes kamers, beneden vier, boven twee. De zolder, tweede etage woonden we. En er was heel wat te kloppen natuurlijk en ik was altijd als de dood voor mijn handen. Dat mijn moeder erop zou slaan, maar dat is nooit gebeurd hoor.

Uw moeder was niet streng?

Nee, mijn moeder was niet streng, maar had zoveel tact om met mijn vader om te gaan door zijn eigenaardigheden, nou ja het liep allemaal goed hoor.

Uw vader was wel een strenge man?

è. Als mijn vader zei tafel dekken, dan moest ik gelijk opspringen van mijn vader. Had mijn moeder dat gezegd, nou dan wilde ik even dat hoofdstuk uitlezen, vond mijn moeder nooit erg. Maar mijn vader wel dan met zijn boek.

Vader was een autoriteit in het gezin.

Ja inderdaad. Maar dat was eigenlijk door zijn minderwaardigheidscomplex, dat hij als kind zijnde zo door die vrouwen behandeld werd.

Want?

Want hij had vier zusters en ja allemaal vijftien en zestien en achttien jaar, dus ouder dan hij. Hij was dus echt een nakomertje. Moest de boodschappen voor ze doen, moest allerlei karweitjes doen. Maar de dames die zaten netjes op en die zaten te handwerken ze hadden handwerkles, ze hadden pianoles, ze hoefden niet te werken. Want mijn grootvader was makelaar, dus die had veel panden enzo in de verkoop, dus nou ja dat was een goed leven wat ze hadden daar.

Ja precies. Dus uw vader kwam uit een welgesteld gezin.

Ik wil eerst vragen of u wat kunt vertellen over uw jeugd,

wanneer u geboren bent en wat uw gezinssituatie was.

Ik ben geboren op 7 januari 1932 op de Putselaan, in Rotterdam-Zuid, en als baby ben ik verhuisd

naar het westen, naar de Korfmakersstraat 98 en daar heb ik mijn eerste jeugd doorgebracht.

Had u broers en zussen?

Ik had een broer anderhalf jaar ouder en een broertje

anderhalf jaar jonger, met z’n drietjes waren we.

En wat was het beroep van uw vader?

Mijn vader was machine-bankwerker.

Was de verhuizing ingegeven door uw werk, waarom ging u verhuizen?

Nee, ze woonden op een bovenhuis en ze wilden naar een benedenhuis.

Een wat ruimere woning.

En in die jaren ging dat heel makkelijk.

We hadden gewoon een benedenhuis met drie, vier kamers, een tuintje

erachter, speelplaats erachter en we woonden tegenover de school.

Waar werkte uw vader?

Bij Van den Bergh&Jurgens, op de Nassaukade.

Kunt u iets vertellen over uw jeugd, u speelde met vriendinnetje op straat of achter het huis?

In het begin speelden we in die besloten ruimte zal ik maar zeggen, daar had je twee

grasvelden en een grote zandbak en zo en later ging je natuurlijk aan de voorkant spelen.